Trong quá trình xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học, một trong những sự cố thường gặp là tình trạng bùn hoạt tính không lắng đọng xuống đáy mà nổi lên trên mặt nước. Hiện tượng này được gọi là bùn vi sinh khó lắng. Đây là tình trạng bùn vi sinh có cấu trúc rỗng, xốp nên nhẹ hơn nước dẫn đến không lắng xuống đáy mà nổi lên trên bề mặt. Vậy nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là gì? Làm thế nào để phát hiện sớm khi sự cố xảy ra và khắc phục hiệu quả?
Nhận biết sớm hiện tượng bùn vi sinh khó lắng
Để đảm bảo hệ thống xử lý nước thải hoạt động ổn định, việc nhận biết sớm khi xảy ra tình trạng bùn vi sinh khó lắng là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số dấu hiệu điển hình của hiện tượng này:
- Bùn có cấu trúc mịn, lơ lửng trong nước thay vì lắng đọng nhanh xuống đáy. Nước sau lắng có màu vàng do chứa chất rắn lơ lửng.
- Xuất hiện lớp bùn màu vàng nổi váng trên mặt nước, không lắng xuống dưới đáy.
- Tại bể lắng xuất hiện các khối, cục bùn màu đen hoặc nâu nổi lên mặt nước.
- Hoạt động của hệ thống bị ảnh hưởng, hiệu suất xử lý giảm sút.
Nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu trên, có thể khẳng định đang xảy ra tình trạng bùn vi sinh khó lắng. Cần kịp thời xác định nguyên nhân và có biện pháp xử lý.
Nguyên nhân dẫn đến bùn vi sinh khó lắng
Có một số nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng bùn vi sinh khó lắng như sau:
- Sự phát triển quá mức của vi khuẩn dạng sợi: Những loại vi khuẩn này tiết ra chất nhầy tạo thành mạng lưới bám giữ các hạt rắn không cho lắng đọng.
- Thiếu cân bằng dinh dưỡng: Thiếu Nitơ, Phốt pho khiến vi sinh vật không phát triển được dẫn tới bùn khó lắng.
- Tải lượng hữu cơ quá cao: Chất hữu cơ dư thừa làm tăng số lượng vi khuẩn dạng sợi.
- Thiếu oxy hoà tan: Môi trường kỵ khí khiến hoạt động của vi sinh vật bị ảnh hưởng.
- Sự hiện diện của các chất độc: Một số chất độc làm ức chế hoạt động của vi sinh vật.
- pH thấp: Môi trường axit ức chế sự phát triển của vi sinh vật.
Như vậy, tùy từng trường hợp cụ thể mà xác định chính xác nguyên nhân dẫn đến bùn khó lắng để có biện pháp xử lý phù hợp.
Các giải pháp khắc phục bùn vi sinh khó lắng
Sau khi xác định được nguyên nhân gây ra tình trạng bùn khó lắng, cần nhanh chóng áp dụng các biện pháp sau để khắc phục:
- Giảm tải lượng BOD, giảm lượng chất hữu cơ trong nước thải đầu vào nếu nguyên nhân do dư thừa hữu cơ.
- Bổ sung các vi sinh vật có khả năng kết tụ tốt để cạnh tranh với vi khuẩn sợi.
- Bổ sung đủ lượng dinh dưỡng Nitơ, Phốt pho nếu thiếu hụt. Duỡng trì tỷ lệ C:N:P thích hợp.
- Tăng cường sục khí, đảm bảo nồng độ oxy hoà tan đủ cho vi sinh vật.
- Điều chỉnh pH về ngưỡng trung tính nếu môi trường quá axit.
- Loại bỏ các tác nhân gây độc cho vi sinh vật nếu có.
- Xử lý, loại bỏ phần bùn già cũ, thay thế bằng bùn mới hoạt tính cao.
- Sử dụng các hóa chất kết tụ để làm cho bùn nhanh lắng đọng hơn.
Nhìn chung, cần lựa chọn giải pháp phù hợp dựa trên nguyên nhân cụ thể, đồng thời kết hợp nhiều biện pháp để xử lý triệt để vấn đề bùn vi sinh khó lắng.
Như vậy, bùn vi sinh khó lắng là một trong những sự cố thường gặp trong xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học. Để xử lý hiệu quả đòi hỏi phải nhanh chóng nhận biết dấu hiệu, xác định chính xác nguyên nhân và có các biện pháp khắc phục kịp thời. Hy vọng với những chia sẻ trên, bạn đọc có thể nắm được các kiến thức cơ bản xung quanh vấn đề này.
++ Một bài viết khác có thể bạn quan tâm: https://xulymoitruongsg.vn/su-co-bun-vi-sinh-noi-be-lang-giai-quyet-nhu-the-nao
